พ่อขุนผาเมืองน้กรบผู้เสียสละแห่งเมืองราด

การฝึกอาวุธและสร้างกองทัพให้เข้มแข็งของพ่อขุนผาเมืองนั้น พระองค์มีเป้าหมายคือ การขับไล่ขอมออกจากดินแดนของราชอาณาจักรไทย และได้วางแผนที่จะตีนครเดิด เมืองสำคัญของขอมที่ตั้งอยู่บริเวณลุ่มน้ำป่าสักทางทิศตะวันออกของกรุงสุโขทัยไม่ห่างจากกรุงสุโขทัยมากนัก(นครเดิด ปัจจุบันคือ อ.หล่มสัก จ.เพชรบูรณ์)นครเดิดเป็นหัวเมืองด้านเหนือของขอม ที่แผ่อำนาจไปถึงนครโยนกเชียงแสน พ่อขุนผาเมืองพิจารณาแล้วว่า ถ้าไม่ตีนครเดิดเสียก่อนต่อไปจะเป็นอันตรายต่อกรุงสุโขทัย
ดั้งนั้น พ่อขุนผาเมืองจีงได้ยกทัพออกจากกรุงสุโขทัย ขึ้นเขาผ่านมาทางเมืองบางยาง (อ.นครไทย ในปัจจับัน ) ผ่านเขตเขาค้อ (อ.เข้าค้อ) เข้าสู่นครเดิด ( อ.หล่มสัก จ.เพชรบูรณ์) พ่อขุนผาเมืองใช้เวลาโจมตีนครเดิดอยู่ไม่นานนัก ก็สามารถยึดนครเดิดได้ พวกขอมถอยร่นหนีออกไปทางทิศตะวันออก พ่อขุนผาเมืองได้ยกทัพตามขอมไปจนถึงเขตอำเภอด่านซ้ายติดกับภูเรือ และได้ไปพักทัพอยู่ที่นั่น
พ่อขุนผาเมืองได้พิจารณาเห็นว่า ได้ยกทัพขับไล่ขอมมาไกลและนานพอสมควรแล้ว จึงยกทัพกลับเข้าสู่นครเดิด จัดการทำนุบำรุง และสร้างเป็นเมืองอยู่อาศัยของพระองค์ และบริวาร นครเดิดนั้นมีกำแพงเมืองติดกับแม่น้ำป่าสัก ถึงฤดูฝนบางปีน้ำในแม่น้ำป่าสักล้นตลิ่ง ทะลุกำแพงเข้าไปท่วมในเขตเมือง ทำให้ราษฦรมีความยากลำบากในการทำมาหากิน ไร่น่าเสียหาย พ่อขุนผาเมืองได้พิจารณนาเห็นว่า ที่ดินบริเวณบ้านห้วยโป่ง ต.บ้านโสก อ.หล่มสัก เป็นที่ดินลาดสูงน้ำไม่ท่วม จึงได้ไปสร้างคุ้มของพระองค์ท่าน และสร้างเมืองใหม่ที่บริเวณนั้นพร้อมทั้งสถาปนาเมืองใหม่ขึ้น มีชื่อว่าเมือง "ลาด" หมายถึง เมืองที่มีที่ดินลาดสูงน้ำไม่ท่วมนั่เอง ต่อมาการเขียนชื่อเมืองลาดเปลี่ยนไป จากเมืองลาดเป็นเมืองราดและกลายเป็นเมืองราดในที่สุด
การตีนครเดิด และการสถาปนาเมืองราด เป็นเมืองของพ่อขุนผาเมือง ความได้ทราบไปถึง